آموزش بزرگسالان که همچنین به عنوان آموزش ادامه دار شناخته می شود، عبارت از هر نوع برنامه یادگیری می باشد که برای یک مرد یا زن بالغ ارائه می شود.

در گزارش ۱۹۷۰، موسسه ملی آموزش بزرگسالان (در انگلستان و ولز) آموزش بزرگسالان را به عنوان “هر نوع آموزش برای افرادی که به سن کار، رای دادن، شرکت کردن در جنگ و ازدواج رسیده اند .

سیکل مربوط به آموزش (شروع شده در دوران کودکی) را کامل کرده اند” تعریف شده است.

آموزش بزرگسالی دارای حالت های متنوع زیادی می باشد و یک نوع مطالعه مستقلی است که به صورت هدفمند و همراه با کمک کتابخانه ها، برنامه های پراکنده، یا دوره های مربوطه، بحث گروهی و سایر روش های یادگیری .

همراه با “کمک متقابل” در گروه های مطالعاتی، جلسات آکادمیک، سمینارها یا کارگاه ها، کنفرانس ها یا جلسات، یا مطالعه تمام وقت یا نیمه وفت یا دوره هایی که توسط یک سخنران، معلم یا مربی انجام می شود، یا بدون کمک آنها صورت می گیرد.

انواع آموزش بزرگسالان

انواع حالت های مربوط به آموزش بزرگسالان می تواند به صورت زیر دسته بندی شود.

۱٫ آموزش برای افراد صلاحیت دار شغلی، فنی یا تخصصی.

(ممکن است هدف از این آموزش عبارت از آماده کردن یک فرد بزرگسال برای اولین شغلش یا یک شغل جدید باشد.

یا اینکه این فرد به منظور به روز بودن و مطلع شدن در مورد پیشرفت های جدید در شغل یا تخصص خودش چنین آموزش هایی را دریافت کند.)

۲٫ آموزش برای سلامتی، رفاه و زندگی خانوادگی.

(چنین آموزش هایی شامل انواع آموزش های مربوط به سلامتی، روابط خانوادگی، خرید مصرف کننده، وظایف والدینی برنامه ریزی شده، بهداشت، مراقبت از کودک و سایر موارد مشابه می باشد).

۳ آموزش برای صلاحیت مدنی، سیاسی و اجتماعی.

(چنین آموزشی شامل انواع آموزش های مربوط به دولت، توسعه جامعه، تلاش های عمومی و بین المللی، مشارکت در رای گیری ها و مسائل سیاسی و سایر موارد مشابه می باشد).

۴٫ آموزش برای خود شکوفایی.

(چنین آموزشی شامل انواع برنامه های آموزشی آزاد اندیشانه، آموزش مربوط به موسیقی، رقص، تئاتر، ادبیات، هنرها و صنعت های مختلف به صورت مختصر یا طولانی مدت می باشد.

هدف اولیه و اصلی این برنامه ها صرفا آموزش می باشد و سایر اهداف در اولویت دوم هستند).

۵٫ آموزش جبرانی. آموزش مقدماتی و سواد.

(چنین آموزشی پیش نیاز سایر آموزش ها می باشد و به عنوان یک گروه، تا یک حدی از آموزش بزرگسالان مجزا می باشد.)

در دسته پنجم افراد بزرگسال باید به صورت مکرر مورد آموزش قرار بگیرند تا کمبودهای اولیه آنها رفع شود.

در صورتیکه چنین آموزشی منجر به جبران کمبودها نشود، این افراد نخواهند توانست از سایر آموزش های مربوط به افراد بزرگسال استفاده کنند.

چنین آموزش های جبرانی بیشتری در جوامعی مورد نیاز است که به سرعت از جوامع ابتدایی به یک اقتصاد صنعتی تغییر می کنند و وضعیت سیاسی و اجتماعی آنها در حال تغییر است.

اخیرا کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین اهمیت زیادی به سواد می دهند و ایجاد مراکز آموزش دانشگاهی به یک اولویت اجتماعی تبدیل شده است.

به منظور پیشگیری از “شکاف نسلی” در مهارت های خواندن و آموزش و با توجه به اینکه یک سیستم آموزشی مناسبی که برای افراد جوان ایجاد شده است، دولت ها باید تلاش کنند تا امکانات یکسان و مشابهی را برای افراد بزرگسال هم ایجاد کنند.

با این وجود حتی در کشورهای دارای سیستم های کامل برای آموزش در دوران کودکی، فرصت های مربوط به آموزش دبیرستانی و آموزش های سطح عالی برای گروه های مختلف منطقه ای، شغلی و اجتماعی یکسان نمی باشد.

به همین دلیل یک سری برنامه هایی برای کامل کردن دوره دبیرستان یا آماده شدن برای امتحاناتی وجود دارد که در مراحل نهایی دبیرستان برگزار می شوند.

آژانس ها و موسسات مربوط به آموزش بزرگسالان

هر نوع دسته بندی در مورد آژانس ها و موسسات مربوط به آموزش بزرگسالی باید به صورت قرار دادی باشد و به همین دلیل نه تنها در بین کشورهای مختلف، حتی در داخل یک کشور هم این موسسات متنوع می باشند.

برخی از این موارد در ادامه توضیح داده می شود.

مدارس عالی عمومی (the folk high schools) که برای اولین بار در دانمارک ایجاد شد و الان در تمامی کشورهای اسکاندیناوی وجود دارد؛

این مدارس عبارت از مدارس مسکونی می باشد و افراد جوانی که دوره مدرسه ای عادی را کامل کرده اند و یک تجربه ثانویه دارند، حداقل به مدت چند ماه تحت آموزش قرار می گیرند.

هدف از این آموزش عبارت از تقویت رشد اخلاقی و ذهنی افراد و القاء کردن یک درک از رسومات و شرایط محلی و ملی می باشد.

هر چند که این موسسات در مراحل اولیه مستقل و مجزا بودند، ولی در حال حاضر اکثریت آنها پیشرفت کرده اند و مورد حمایت نظام آموزشی کشورهای مختلف می باشند.

هر چند که موارد محدودی از این مدارس موفق بوده اند، ولی این مدارس در چند کشور مهم (هماند کانادا، کنیا، هندوستان و هلند) یک تاثیر قابل توجهی بر روی رشد آموزش بزرگسالان به صورت مسکونی داشته اند.

مراکز آموزشی بزرگسالان مسکونی که مراکز تخصصی متنوعی برای آموزش بزرگسالان دارند، شامل موسساتی همانند “آکادمی های کارگران” در فنلاند، “دبیرستان عمومی” در آلمان و استرالیا، “مراکز آموزش بزرگسالان” در بریتانیای کبیر و “دانشگاه های عمومی” در هلند، ایتالیا و سویس می باشند.

ویژگی بارز این موسسات عبارت از وابسته بون آنها به افراد بانفوذ در نظام آموزش عمومی می باشد که حداقل در مرحله برنامه ریزی با این موسسات همکاری دارند؛

شرکت کردن در این موسسات به صورت داوطلبانه و پاره وقت می باشد. همچنین معلمان و استادان این مراکز هم به صورت داوطلبانه و پاره وقت در این موسسات خدمت می کنند.

به طور مرسوم چنین مدارسی دانش آموزان را برای امتحانات آماده نمی کنند یا مهارت های حرفه ای پیشرفته را آموزش نمی دهند.

معمولا این مدارس شامل راهنمایی برای حرفه های عملی و خانگی، هنرهای سرگرم کننده، موسیقی و نمایش نامه، حل مشکلات اجتماعی و خانوادگی و زبان های مدرن و همچنین یک دستور العملی می باشد که برای اجرای آموزش ابتدایی و دبیرستان طراحی شده است.

خدمات گسترش کشاورزی (هر چند می توان گفت به صورت کامل یک نوع توسعه آمریکایی است) در یک مقیاس بزرگ صورت می گیرند و می توان آن را به عنوان یک مورد مجزا در نظر گرفت.

خدمات گسترده دپارتمان کشاورزی ایالات متحده یک سری برنامه های مربوط به کشاورزی، اقتصاد منزل و حتی تلاش های عمومی را در هر یک از ایالت ها اجرا کرده است.

این برنامه به عنوان یک روش مربوط به آموزش بزرگسالان نقش مهمی در توسعه “اثبات تجربی” و تاکید بر پذیرفتن روش های کشاورزی جدید داشته است.

اوپن یونیورسیتی (open university) به عنوان یک موسسه تازه تاسیس در بریتانیا، نقش مهمی را در فعالیت جدید خودش پیدا کرده است و یک تغییر قابل ملاحظه ای را در برنامه های قبلی خودش برای بزرگسالان ایجاد کرده است.

در برخی از کشورهای دارای سیستم آموزشی پیشرفته (همانند استرالیا، نیوزلند، کانادا و ایالات متحده)، افراد بزرگسال فرصت های بیشتری را برای ادامه دادن به آموزش پاره وقت خودشان دارند .

این آموزش به دریافت مدارک دانشگاهی منجر می شود، ولی این برنامه ها معمولا مشابه برنامه هایی می باشند که به دانشجویان دوره لیسانس ارائه می شوند.

این برنامه ها صرفا برای افراد بزرگسالی طراحی شده است که تحصیلات خودشان را به صورت پاره وقت دنبال می کنند؛

هیچ پیش نیاز استانداردی برای ورود به این مراکز آموزشی وجود ندارد و هدف آن ترکیب تکنولوژی ها و تکنیک های آموزشی می باشد.

شامل دستور مکاتباتی، رسانه های ارتباطی گسترده، مشاوره شخصی و دوره های مسکونی کوتاه مدت هستند.

موسسات تجاری یک سری دوره های مرتبط یا آموزشی کلاسی (به صورت پاره وقت یا تمام وقت) را برای افراد بزرگسالی ارائه می دهند .

به دنبال دریافت مجوزهای شغلی هستند (با این وجود، این آموزش ها می تواند برای افرادی ارائه شود که به دنبال تقویت توانایی های خودشان هستند؛

برای مثال می توان به برنامه های سریع خوانی اشاره کرد). چنین مدارسی دارای مجوز یا تحت نظارت آژانس های ایالتی هستند (وضعیتی که در سوئد و هلند وجود دارد).

یا مدارس مستقلی هستند که برنامه های خودشان را از طریق همایش ها ارائه می کنند. برخی از این مدارس شامل سازمان های غیرانتفاعی می باشند.

خدمات گسترده شامل هر دو مورد برنامه های مدارس عمومی برای بزرگسالان و برنامه های گسترده دانشگاهی می باشند.

برنامه های دبیرستانی توسط سیستم های مدرسه ای عمومی اجرا می شوند و معمولا به عنوان مدارس شبانه در نظر گرفته می شوند، چرا که در همان مدارس معمولی برگزار می شوند .

معمولا معلمان آنها همان معلمانی می باشند که در کلاس های معمولی تدریس می کنند.

(با این وجود، بخش زیادی از آموزش توسط متخصصانی صورت می گیرد که به عنوان معلم مشغول به کار نمی باشند).

هر چند که اغلب این برنامه ها برای جبران آموزش کودکی نامناسب می باشند یا یک نوع برنامه تکمیلی برای آن هستند.

ولی در حال حاضر اکثر این برنامه ها برای افرادی ارائه می شود که از خدمات “مراکز آموزشی غیر انتفاعی افراد بزرگسال” استفاده می کنند.

اغلب این برنامه ها در یک سطح پایین تخصصی یک سری آموزش هایی را برای آماده سازی شغلی و حرفه ای ارائه می دهند .

معمولا جامعه هدف آنها شامل افراد بزرگسال جوان تر است (برای مثال می توان به آموزش های ارائه شده برای مهارت های تجاری و بازرگانی اشاره کرد).

خدمات گسترده ارائه شده توسط موسسات یادگیری بزرگتر شامل دو نوع گسترده می باشند.

مورد اول روش بریتانیایی است که بیشتر در کشورهای دارای ثروت عمومی بالا و قلمروهای مستعمراتی قبلی اجرا می شود و بر روی ارائه دوره های غیراعتباری برای مطالعات “آزاد اندیش” تاکید دارد.

مورد دم عبارت از روش آمریکای شمالی می باشد که در کشورهایی اجرا می شود که تحت تاثیر ایالات متحده و کانادا قرار گرفته اند و بیشتر بر روی برنامه های اعتباری تاکید دارد که مشابه دوره های ارائه شده در دانشگاه می باشد؛

چنین برنامه هایی از طریق تلویزیون یا مکاتبات یا در کالج های شهری مجزا صورت می گیرد.

هر دو این روش ها در حال اصلاح هستند (روش بریتانیایی به دنبال دستیابی به روشی می باشد که درآمد اعتباری بیشتری را به دست بیاورد و دوره های شغلی ارائه دهد .

روش آمریکایی به دنبال دستیابی به روشی است که مقبولیت بیشتری را برای تهیه امکانات مربوط به مطالعات آزاد اندیش گروه های عمومی و گروه های شغلی تخصصی ایجاد کند.

این موضوع در همه جا پذیرفته شده است که دانشگاه ها مسئول ارائه آموزش مداوم و تجدید کننده برای افراد دارای سطح آموزشی بالا هستند.

مورد دم عبارت از روش آمریکای شمالی می باشد که در کشورهایی اجرا می شود که تحت تاثیر ایالات متحده و کانادا قرار گرفته اند .

بیشتر بر روی برنامه های اعتباری تاکید دارد که مشابه دوره های ارائه شده در دانشگاه می باشد؛

چنین برنامه هایی از طریق تلویزیون یا مکاتبات یا در کالج های شهری مجزا صورت می گیرد.

هر دو این روش ها در حال اصلاح هستند (روش بریتانیایی به دنبال دستیابی به روشی می باشد که درآمد اعتباری بیشتری را به دست بیاورد و دوره های شغلی ارائه دهد .

روش آمریکایی به دنبال دستیابی به روشی است که مقبولیت بیشتری را برای تهیه امکانات مربوط به مطالعات آزاد اندیش گروه های عمومی و گروه های شغلی تخصصی ایجاد کند.

این موضوع در همه جا پذیرفته شده است که دانشگاه ها مسئول ارائه آموزش مداوم و تجدید کننده برای افراد دارای سطح آموزشی بالا هستند.

علاوه بر مدارس و خدمات بیان شده در بالا، سازمان های بیشماری وجود دارند که هر چند هدف اصلی آنها آموزش بزرگسالان نیست، ولی یک سری آموزش ها یا فعالیت های اوقات فراغتی را برای افراد بزرگسال ارائه می دهند.

این موسسات شامل بخش هایی همانند انجمن مردان جوان مسیحی (Young Men’s Christian Association)، انجمن زنان جوان مسیحی (Young Women’s Christian Association)، حزب های سیاسی و اتحادیه های کارگری، سازمان های زنان و سازمان های میانه رو می باشند.

سایر آژانس های مربوط به آموزش بزرگسالان یک ارتباطی با کتابخانه ها، موزه ها، باغ های گیاه شناسی و سایر موارد مشابه دارند.

این موسسات نه تنها یک سری امکاناتی را برای خود آموزی انفرادی ارائه می دهند، بلکه همچنین فعالیت های گروهی را هم تقویت می کنند یا امکانات و منابع خودشان را در اختیار آژانس های مربوط به آموزش بزرگسالان قرار می دهند.

نکته نهایی که باید ذکر شود عبارت از این مورد می باشد که آژانس های اجتماعی و رفاهی مختلفی یک سری خدمات آموزشی و مشاوره ای را در زمینه هایی همانند سلامت، ایمنی، مشاوره زناشویی، برنامه ریزی خانوادگی و سایر موارد مشابه ارائه می دهند.

ویرایش شده توسط: Jeannette L. Nlen

ترجمه : دکتر دادخواه