اختلال دو قطبی از جمله اختلالات خلقی است که آگاهی از علابم و نشانگان آن می تواند برای تان بسیار مفید باشد.

با اگاهی از علایم این اختلال می توانید آن را در خود و یا اطرافیان تان تشخیص دهید و برای دریافت خدمات لازم، هر چه سریع تر به روانپزشک مراجعه کنید.

مشخصه ی اصلی این اختلال عبارت است از:

• نوسانات خلقی سریع
• غیر قابل کنترل.

به زبان ساده تر، فرد مبتلا به این اختلال ممکن است به ناگاه از حالت شادی، سرخوشی و سطح بالای انرژِی به حالتی افسرده وار، غمگین و بی انرژی تغییر جهت دهد.

از انجا که شروع این اختلال با دوره هایی از افسردگی همراه است، مبتلایان به این اختلال، ممکن است اشتباها به عنوان فرد افسرده تشخیص داده شوند. این در حالی است که پس از یک یا چند دوره افسردگی، علایمی از شیدایی و یا نیمه شیدایی بروز می کند و تشخیص اختلال دو قطبی را قطعی می سازد.

تفاوت فرد مبتلا به افسردگی با دوقطبی

علائم افسردگی

فرد مبتلا در دوره ی افسردگی مجموعه ای از علایم زیر را بروز می دهد:

• احساس سردرگمی، پوچی و بی هدفی
• افکار خود کشی
• سطح پایین انرژی و بی حوصلگی
• ناامیدی
• اضطراب
• خستگی
• احساس گناه
• مشکلات خواب
• کاهش عملکرد و حافظه
• کج خلقی
• دردهای بدنی مزمن بدون علت
• تغییرات قابل توجه در اشتها

علائم دوقطبی و شیدایی

این در حالی است که با شروع دوره ی شیدایی (مانیک)، علایم به صورت قابل توجهی تغییر کرده و مجموعه ای از موارد زیر را شامل می شوند:

• سرخوشی
• اعتماد به نفس کاذب
• قدرت قضاوت ضعیف
• گفتار سریع
• رفتارهای پرخاشگرانه
• تحریک پذیری
• افزایش فعالیت بدنی
• رفتار‌های پرخطر
• هزینه‌های مالی نا معقول
• پریشانی زود هنگام
• نیاز به خواب کمتر
• افزایش میل جنسی
• افزایش تمایل جهت انجام یا رسیدن به اهداف
• استفاده بی رویه از مواد مخدر و یا الکل
• توهمات و یا فرار از واقعیت
• باورهای نامعقول و خرافی
• عملکرد تحصیلی و شغلی ضعیف

آیا من دو قطبی هستم؟

ممکن است همگی ما، در اثر تغییرات ایجاد شده در زندگی، احساس کنیم تغییراتی در خلق و خوی مان اتفاق می افتد اما تلاش می کنیم تا شرایط را تحت کنترل در آوریم.

بنابراین هر گونه نوسان خلقی نمی تواند نشان دهنده ی اختلال دو قطبی باشد.

در مبتلایان به این اختلال، تغییرات خلقی از حالت شادی و شیدایی به حالت افسردگی و یا برعکس، کاملا مشهود است و منجر به اختلالات قابل توجهی در کار، تحصیل و روابط بین فردی می شود.

بر این اساس در صورتی که علایم ذکر شده را به مدت بیش از یک ماه در خود و یا اطرافیان تان مشاهده کردید بهتر است به روانپزشک مراجعه کنید و از برچسب زدن خودداری کنید.

عامل اصلی بروز اختلال دو قطبی چیست؟

پژوهش های انجام شده در زمینه ی علت شناسی اختلال قطبی حاکی از آن است که مجموعه ای از عوامل فیزیولوژیک، وراثتی، محیطی و دارویی در بروز این اختلال نقش دارند.

این اختلال غالبا دارای زمینه ی وراثتی است و در بستگان درجه ی اول فرد مبتلا نیز افراد دوقطبی دیگری وجود دارند.

همچنین استفاده بی رویه از داروها، الکل و یا مواد مخدر نیز می تواند در ایجاد آسیب هایی در نواحی مربوط به کنترل خلق در مغز نقش داشته باشد و بروز اختلال دوقطبی را پیش بینی کند.

مطالعات بالینی نشان می دهند تجربه ی تنش های مستمر نیز می تواند به عنوان یک راه انداز اولیه ی اختلال دوقطبی عمل کند.

همچنین شوک عصبی ناشی از مرگ عزیزان،  استرس های حاد و تجاوز نیز می تواند در این زمینه تاثیر گذار باشد.

با این حال پژوهش های مروبط به علت شناسی این نوع از اختلالت خلقی همچنان ادامه دارد و شواهد موجود برای راه اندازی بیماری را کافی نمی داند.

انواع اختلال دو قطبی را بیشتر بشناسید

 اختلال دو قطبی دارای انواع مختلفی است که با توجه به طول مدت و نوع دوره ی شیدایی و افسردگی تقسیم بندی می شوند.

انواع چهارگانه ی این اختلال عبارتند از :

اختلال دو قطبی نوع ۱

این نوع با دوره های اساسی شیدایی مشخص می شود. فرد مبتلا علایم مربوط به شیدایی را به طور کامل بروز می دهد و ممکن است علایمی از افسردگی داشته و یا نداشته باشد.

اختلال دو قطبی نوع ۲

در این نوع، اگر چه دوره های شیدایی کامل وجود ندارد اما یک یا چند دوره ی افسردگی اساسی دیده می شود.

فرد مبتلا تظاهرات نیمه شیدایی را به شکلی بروز می دهد که خلاقیت و سطح فعالیت روزانه اش افزایش یافته است اما ممکن است به ناگاه وارد دوره ی افسردگی اساسی شود.

اختلال خلقی ادواری

در صورتی که دوره های نیمه شیدایی در فرد وجود داشته باشد اما علایم افسردگی به اندازه ی کافی حاد نباشد، می تواند گفت فرد مبتلا به نوع ادواری خویی اختلال دوقطبی است.

اختلال دوقطبی پیش رونده

در این حالت، نوسانات خلقی فرد بسیار سریع اتفاق می افتند و ممکن است در طول سال، بیش از ۳ بار تغییر خلق دهد و در موارد حاد، در طول هر ۲۴ ساعت نیز حالات خلقی مختلف و متفاوتی را بروز دهد.

دانستنی های درمان اختلال دو قطبی

از آنجا که اختلال دو قطبی از جمله اختلالات خلقی دارای منشا مغزی است، درمان آن نیز نیازمند استفاده از دارو است.

غالبا لیتیوم به عنوان یکی از مهم ترین داروهای موجود به منظور تثبیت خلق در بیماران دوقطبی استفاده می شود اما نمی توان گفت دارو درمانی صرف کفایت می کند.

بیماران دو قطبی درابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی شان با چالش های زیادی مواجه اند که مراجعه مستمر به روانشناس را ضروری می کند.

همچنین ممکن است نیاز باشد تا اطرافیان فرد مبتلا، از طریق مراجعه به مشاور و یا روانشناس، شیوه ی صحیح برخورد با فرد دو قطبی را یاد بگیرند تا بتوانند حمایت های لازم را به عمل آورند و از سلامت روانی خود نیز مراقبت کنند.

مصرف داروهای افسردگی

نکته ی ضروری دیگر آن است که ممکن است با شروع مصرف دارو، علایم افسردگی و شیدایی کاهش یابند اما این به معنای امکان قطع دارو نیست.

قطع نابه هنگام دارو می تواند منجر به عود و تشدید نشانگان شود و خطر مستمر و مقاوم تر شدن بیماری در برابر درمان را افزایش دهد.

بنابراین در هیچ شرایطی داروهای مصرفی خود را بدون دستور پزشک کاهش یا افزایش ندهید و برای قطع آن تصمیم نگیرید.

اختلال دو قطبی و اشتباهات رایج در تشخیص

از آنجا که این بیماری می تواند با اختلالات دیگری از جمله افسردگی اشتباه گرفته شود و با اختلالات مصرف الکل، مواد و استرس پس از سانحه نیز همراه باشد.

تشخیص صرفا از طریق روانپزشک ممکن است و استفاده از هرگونه داروی ضد افسردگی خودسرانه می تواند بسیار خطرناک باشد.

در صورتی که علایمی از این اختلال را در کودکان مشاهده کردید به گونه ای که بیش از دو هفته تداوم داشتند، لازم است به روانپزشک کودک مراجعه کنید.

چرا که بسیاری از بیماران دوقطبی این علایم را در دوران کودکی نیز تجربه کرده اند و تشخیص زودهنگام می تواند بسیار موثر واقع شود.

مشاورکو : مرکز مشاوره روانشناسی و مشاوره آنلاین

• روانشناسی فردی به منظور شناخت هر چه بیشتر فرد و شخصیت شناسی و خودشناسی به منظور درمان اختلالات
• راه های درمانی افسردگی  در دوره نوجوانی ، جوانی و میانسالی و افسردگی فصلی و دوره ای همچون دوره کنکور و زایمان و بارداری
• استرس و اضطراب ناشی از رفتارها و امتحانات و یا بروز مشکلات خانوادگی و اجتماعی و حتی شغلی
• درمان و تشخیص انواع وسواس نظری و علمی و روش های درمان آن پیش از بروز مشکل در خانواده و یا انزوا فردی
• روش های نوین درمانی بیماری دوقطبی  در روان پزشکی و روان شناسی با رویکردهای مختلف درمانی بدون دارو و دارو درمانی به منظور درمان اسکیزوفرنی
• درمان ترس و فوبیا از جمعیت، جامعه گریزی، حیوانات ، ترس از ازتفاع ، فوبیا اجتماعی ، فوبیا محیط محصور و غیره
• رفع اختلال ارتباطی و رفتاری بین خانواده و نوجوان و یا ارتباطی فرد با اجتماعی با هیپنوتراپی و روان درمانی تخصصی

نویسنده: مشاور کو
تمامی حقوق برای مشاور کو : مرکز مشاوره روانشناسی و مشاوره آنلاین محفوظ بوده و هرگونه کپی برداری از محتوای انجمن پیگرد قانونی دارد و استفاده با ذکر نام منبع و لینک سایت بلامانع است.