روش درمان بدنی تطوّری (تبدیلی) ستیر(STST)  ، که همچنین به عنوان روش ستیر معروف است.

به منظور بهبود رابطه و ارتباط موجود در ساختار خانوادگی طراحی شده است که از طریق شناسایی اقدامات، احساسات و ادراکات افراد و در هنگام شناخت پویایی های افراد در چارچوب خانواده صورت می گیرد.

در صورتی که درمانگران در رهیافت STST آموزش مناسب را دیده باشند، می توانند برای رفع آسیب های گذشته و درک نظم، وحدت و آرامش درونی به شخص درمانجو کمک کنند و شخص درمانجو با استفاه از رهیافت درمانی، به نتایج مطلوب دست یابد.

تاریخچه و توسعه STST

 ویرجینیا ستیر[۱]،توسعه دهنده STST، به عنوان یکی از پیشگامان اولیه در خانواده درمانی در نظر گرفته می شود.

وی اولین خانواده درمانی خود را در سال ۱۹۵۱ ، که همچنان این روش به عنوان یک روش غیر مرسوم در نظر گرفته می شد، انجام داد.

وی به جای اینکه فقط به درمان شخصی که با همکاران خودش در موسسه روان پزشکی ایلی نویز مشکل دارد بپردازد، بر اهمیت درمان کردن کل خانواده وی تاکید کرد.

دلیل این کار وی عبارت از این بود که اغلب مشکلات تجربه شده، ریشه در فعالیت های خانوادگی دارند و می توانند بر روی کل اعضای خانواده تاثیر گذار باشد.

کتاب وی در سال ۱۹۶۴، خانواده درمانی کونجوینت، ایده های وی را انتشار داد که مبنایی برای ایجاد روش درمانی STST بود.

ستیر بر این باور بود که همه افراد ظرفیت مناسبی را برای رشد و تبدیل دارند و همچنین در سرتاسر عمر خودشان توانایی لازم را برای ادامه دادن به آموزش دارند.

وی در مرحله توسعه تکنیک خودش، بر یافته های خود درونی و تحریک تغییرات در شخصیت اصلی فرد تاکید داشت.

وی بر این باور بود که افراد به منظور تاثیر بر رفتارها و احساسات خودشان، انجام دادن درمان و دست یابی به رشد، و تقویت تعاملات خودشان با سایر افراد، باید به انرژی زندگی معنوی دست یابند.

امروزه STST در بخش ها و نقاط مختلف دنیا و به صورت فرد، خانواده، گروه و زوج درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

تاریخچه روش ستیر

مفهوم اساسی در STST این باور است که افراد از طریق انرژی زندگی جهانی، که می تواند از طریق به دست آوردن تغییرات شکلی، توسعه و تقویت روابط، تغییر رفتارها و توسعه انرژی زندگی مثبت به دست بیاید، می توانند به بهبود مورد نظر خودشان دست یابند.

برخی از ایده هایی که در راهنماییSTST نقش داشته اند شامل موارد زیر می باشد:

همه افراد ذاتا خوب هستند و انرژی زندگی مثبتی را در درون خودشان دارند.

شخصیت های افراد، خودشان را از طریق فرآیندهای جهانی مشابه تجربه می کنند: احساس کردن، تفکر کردن، انجام دادن، انتظار داشتن، مایل بودن و ارتباط معنوی.

همه افراد مهارت های مقابله ای لازم را برای مواجه شدن با چالش های زندگی دارند، هر چند که برخی افراد همچنان به این منابع دسترسی دارند و یا ممکن است که یک دید منفی نسبت به همه آنها داشته باشند.

مشکلات موجود ریشه در روش های مقابله افراد با خودشان دارد و به خود مشکلات مربوط نمی باشد. به بیان دیگر، “مشکل” یک مشکل واقعی نمی باشد.

درمان باید بر روی سلامتی، احتمالات و امید واری متمرکز باشد و نسبت به آسیب شناسی و مشکلات بی توجه باشد؛ همچنین درمان باید به منظور انجام دادن فرآیند درمان طبیعی، از انرژی زندگی استفاده کند.

همه افراد توانایی تغییر دارند. حتی در صورتی که دست یابی به تغییر خارجی، به دلیل وجود عواملی که فراتر از محدوده کنترلی افراد هستند، امکان پذیر نباشد، ولی تغییر درونی همچنان قابل دست یابی می باشد.

هر چند که ما نمی توانیم موارد صورت گرفته در گذشته را تغییر دهیم، ولی می توانیم تاثیر اتفاقات گذشته بر شرایط فعلی خودمان را تغییر دهیم. ما با رفع کردن آسیب گذشته، می توانیم با انرژی مثبت تر زندگی کنیم.

افراد در تمامی زمان ها، بهترین عملکرد خودشان را انجام می دهند. حتی رفتارهای مخرب و یا منفی هم برای نشان دادن بهترین احتمال مقابله ای ممکن در همان زمان، مورد استفاده قرار می گیرد.

ما تحت تاثیر عواطف خودمان هستیم. ما می توانیم انتخاب کنیم که در احساسات مثبت خودمان باقی بمانیم، و این امر منجر به پذیرش احساسات منفی می شود.

بر اساس مدل ستیر، دردی که افراد تجربه می کنند مربوط به روشی است که آنها برای مدیریت انتظارات، ادراکات، عواطف و رفتارهای خودشان از آن استفاده می کنند.

افراد می توانند با تمرکز بر روی سه حوزه اصلی – سیستم روانی درونی، سیستم مشارکتی و ارتباطی و سیستم اصلی خانواده – تجارب و رابطه های خودشان را ارزیابی کنند و با توسعه اهداف خودشان به سمت تغییر حرکت کنند.

STST به چه نحوی کار می کند؟

رهیافت STST دارای چهار هدف اصلی می باشد: کمک به افراد درمانجو برای افزایش عزت نفس؛

تبدیل شدن به افراد تصمیم گیرنده، به خصوص در مورد تجربیات درونی؛ و تبدیل شدن به فرد موافق- گفتن معنای آنها و انجام دادن مواردی که می گویند انجام خواهند داد.

طرفداران این رهیافت درمانی بر این باور هستند که افراد درمانجو می توانند از طریق دست یابی به انرژی زندگی، و درمانگرانی که به منظور حمایت از افراد درمانجو این رهیافت را انجام می دهند، آگاهی و رشد خودشان را افزایش دهند.

درمانگر از طریق فرآیند تنظیم اهداف درمانی، که بر روی کارهای فرد در دست یابی به تغییر شکل متمرکز می شود، فرد درمانجو را راهنمایی می کند.

باور بر این است که تغییر شکل از طریق برخی از مولفه های فرآیند درمانی امکان پذیر است، که عبارتند از:

درمان آزمایشی یا ارائه ای، به نحوی که افراد درمانجو این توانایی را پیدا می کنند که تاثیرات مربوط به اتفاقات گذشته را بر روی وضعیت فعلی فرد مشاهده کنند و همزمان با آن انرژی زندگی را تجربه کنند.

همزمان با اینکه فرد هر دو مورد انرژی منفی مربوط به گذشته و انرژی مثبت نیروی زندگی را تجربه می کند، احتمال ایجاد یک تغییر فعال وجود دارد.

نظم به ضروریت شناسایی درمان در سیستم های روانی درونی و ارتباطی فرد درمانجو اشاره دارد.

با توانمند شدن این سیستم ها برای تاثیر گذاری بر روی هم، معمولا در زمانی که تغییر شکل و یا تغیر فعالی در سیستم های روانی درونی فرد صورت می گیرد، یک تغییر مثبتی در سیستم ارتباطی فرد ایجاد می شود.

راهنمایی مثبت بیانگر تمرکز صورت گرفته بر روی سلامتی، رشد و امیدواری می باشد.

به صورت خاص تر، فرض بر این است که درمان به ارتباط برقرار کردن فرد با نیروی زندگی مثبت کمک می کند و باور بر این است که خوشحالی و آرامش در نتیجه برقراری ارتباط ایجاد می شود.

همچنین مدل ستیر ، گرایش به تغییر دارد: درمانگران تلاش می کنند به افراد درمانجو کمک کنند تا به تغییرات شکلی دست یابند.

همچنین تجانس یک عامل مهمی می باشد، چرا که می تواند منجر به بهبود رابطه درمانی شود و درمانگر به عنوان یک فرد متعهد تر، مراقب و حقیقی در نظر گرفته شود.

علاوه بر آن، فرض می شود درمانگری که با خود درونی در ارتباط است، توانایی بهتری را در فرآیند ایجاد رابطه درمانی فرد با انرژی زندگی دارد.

چه کسانی می توانند از STST منتفع شوند؟

ستیر، به عنوان شخصی که فعالیت های در زمینه خانواده درمانی و کارهای اجتماعی داشت، معتقد بود که نگرانی های سلامت روان تکراری، به تجربیات خانوادگی منفی مرتبط می باشد .

در مراحل اول، رهیافت درمانی وی به منظور شناسایی تاثیرات این تجربیات و کمک به افراد درمانجو برای دست یابی به تغییر و رشد توسعه یافته بود تا شخص درمانجو به درمان دست یابد.

باور بر این است که روش ستیر می تواند به افراد کمک کند تا به بیشترین رشد شخصیتی ممکن دست یابند، و درمانگران تلاش می کنند تا بر موانع موجود غلبه کنند؛ شجاعت، قدرت و آگاهی خود را افزایش دهند؛

در لحظه زندگی کنند و شناخت شان را از خود افزایش دهند. همچنین این رهیافت درمانی می تواند از طریق خود شکوفا سازی، به عنوان ابزاری برای تقویت رابطه های میان فرد و تقویت و توسعه رابطه های سالم و متوازن استفاده شود.

در اغلب موارد، STST به عنوان یک رهیافت خانواده درمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

ستیر به جای ارائه ساده درمان برای مشکلاتی که تجربه می شود، بر اهمیت مشارکت خانواده ها در فرآیند درمانی و شناسایی نگرانی های مربوط به پویایی خانواده تاکید داشته است.

با این وجود، این رهیافت درمانی محدود به خانواده ها نمی باشد و می تواند در قالب گروه، فرد و یا زوج  درمانی هم مورد استفاده قرار بگیرد.

هر فردی که تضاد یا اختلافی را تجربه می کند و به دنبال رفع آن می باشد، می تواند با استفاده از فرآیند رفع STST ، که شامل دست یابی به وضعیت مناسب در تعاملات می باشد، به بهبود و درمان مورد نظر دست یابد.

آموزش STST

متخصصان سلامت روان می توانند در برنامه های آموزشی STST که از طریق موسسه ستیر در آمریکای شمالی ارائه می شود، شرکت کنند.

چهار سطح در دسترس این افراد می باشد:

سطح یک  آموزشی که یک دوره ۱۰ روزه می باشد، و می تواند در روز های آخر هفته و به مدت ۵ ماه و یا در یک برنامه فشرده ۱۰ روزه صورت بگیرد.

در این دوره ها، درمانگران آموزش های لازم را به منظور دست یابی به درمان از طریق انرژی زندگی، کمک به افراد درمانجو برای ایجاد تغییر در وضعیت روانی درونی و سیستم های ارتباطی، مجموعه اهداف مثبت و کمک به افراد درمانجو برای ثابت نگه داشتن تغییرات مثبت را پشت سر می گذارند.

درمانگران باید حداقل ۱۲ ساعت در بخش های خاصی از برنامه آموزشی مربوط به خارج از کلاس، کار عملی داشته باشند.

سطح دو آموزشی، بعد از کامل کردن سطح یک در دسترس می باشد و به صورت برنامه فشرده ۱۰ روزه اعمال می شود.

در طی این مرحله، درمانگران می توانند استفاده خودشان از شخصیت، ارتباط برقرار کردن با انرژی زندگی شخص دیگر و کمک به خانواده ها برای حل مشکلات را افزایش دهند.

شرکت کنندگان باید حداقل ۱۲ ساعت کار مرتبط را در محیطی خارج از کلاس انجام دهند.

ورژن پیشرفته سطح دو آموزشی، به متخصصان سلامت روانی ارائه می شود که سطح دو آموزشی را با موفقیت تکمیل کرده باشند.

این دوره به صورت برنامه فشرده هفت روزه می باشد که بر روی پیشرفت اعتماد به نفس، تناسب و شایستگی مناسب در اجرای آزمایش، نظم و تغییر شکل روش درمانی متمرکز است.

سطح سه آموزشی ، یک برنامه فشرده ۱۰ روزه می باشد که طی آن متخصصان سلامت روان در مورد استفاده از تکنیک های STST در مورد افسردگی، زیان و اندوه، اضطراب، آسیب و تفکرات خودکشی، آموزش لازم را می بینند؛

همچنین این دوره برای مشارکت کنندگانی که سطح یک آموزشی را تکمیل کرده اند، هم در دسترس می باشد.

محدودیت های مربوط به STST

یکی از مهمترین انتقاد های وارد بر مدل ستیر، یک اصل مهمی باشد که فرض می کند افراد در موقعیت های مختلف، بهترین عملکرد خودشان را انجام می دهند.

برخی از منتقدات بیان کرده اند که ممکن است این مورد در رابطه با برخی از افراد صدق نکند، برای مثال، هر چند که همه افراد قادر به استفاده از همه فرصت های در دسترس هستند، ولی برخی از افراد این کار را انجام نمی دهند.

ممکن است این رهیافت برای تمامی افراد مفید نباشد، افرادی که شرایط سلامت روانی شدید و مزمن، همانند اسیکیزوفرنیا (جنون جوانی) و افراد دارای معایب شناختی، ممکن است که در نتیجه استفاده از این روش درمانی به یک بهبود و درمان پایدار دست نیابند.

همچنین این رهیافت فاقد حمایت های تجربی در رابطه با کارایی خودش می باشد، و نیاز است که تحقیقاتی بیشتری در رابطه با کارایی این روش درمانی صورت بگیرد.

---

[۱] Virginia Satir

ترجمه : دکتر دادخواه